Τι προβολέα να πάρω;

Είναι ένα ερώτημα που σίγουρα δεν χωράει συγκεκριμένη απάντηση. Κάποιος ο οποίος θέλει να μπει στον κόσμο της βιντεοπροβολής ή κάποιος ο οποίος ψάχνει να βρει αντικαταστάτη-αναβάθμιση του παλιού του βιντεοπροβολέα έχει να αντιμετωπίσει πολλά διλήμματα, άσχετα από το πόσο έμπειρος ή άπειρος είναι στον κόσμο της προβολής. Ένας καλός τρόπος να πάρει κάποιος μια συγκεκριμένη απόφαση είναι να στρωθεί στο διάβασμα και να αφουγκραστεί τις απόψεις διαφόρων μελών στα φόρουμ AV (Ελληνικά η ξένα).

Εκεί φυσικά θα πρέπει να κάνει το ανάλογο φιλτράρισμα, διότι καλώς ή κακώς υπάρχουν παγίδες όπως η έμμεση διαφήμιση από εμπόρους και εταιρίες ή ακόμη και μη αντικειμενικές απόψεις του στυλ “ο δικός μου προβολέας είναι ο καλύτερος άρα αυτόν προτείνω”. Βέβαια το καλό με τα forum είναι ότι εκεί μπορείς να διαβάσεις και την άποψη πολύ αξιόλογων και έμπειρων μελών που δρουν αποκλειστικά προς το συμφέρον του συνόλου και όχι του προσωπικού τους. Φτάνει να μπορείς να τους ξεχωρίσεις.

Επίσης ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα site διαφόρων reviewer διότι πολλές φορές η άποψη που εκφράζουν δεν είναι δα και 100% αντικειμενική.

Για παράδειγμα ένα πολύ γνωστό και διεθνούς φήμης site που ασχολείται με reviews βιντεοπροβολέων, το projectorreviews.com. Μπαίνοντας στην αρχική του ιστοσελίδα, με μια προσεκτική ματιά, διακρίνεις ότι σχεδόν όλος ο διαφημιστικός χώρος του κατακλύζεται από διαφημίσεις της γνωστής εταιρίας EPSON. Οι διαφημίσεις αυτές πληρώνονται με αρκετά ευρώ την μέρα ,τον μήνα ή τον χρόνο (αναλόγως την συμφωνία). Και η ερώτηση που σου έρχεται αυτομάτως στο μυαλό είναι η εξής…

Υπάρχει περίπτωση αυτό το site να γράψει κάτι αρνητικό για προβολέα EPSON? Μα πως είναι δυνατόν αφού χρηματοδοτείται στην ουσία από αυτήν την εταιρία. Είναι δυνατόν να δυσφημίσεις (έστω και δικαιολογημένα) ή να τονίσεις ελαττώματα της εταιρίας που έχεις δεσμευτεί να διαφημίζεις και να πληρώνεσαι από αυτήν? Και για να το πάω λίγο παραπέρα..με το πονηρό μυαλό μου…η συμφωνία για τα Χ χρήματα της διαφήμισης αφορά μόνο τα διαφημιστικά banner που βλέπω στην ιστοσελίδα? Και γιατί να μην αφορά και λίγο “σπρώξιμο” κατά το review? Θα το μάθω ποτέ? Για του λόγου το αληθές ανατρέξτε στα review των τελευταίων 2-3 χρόνων και θα διαπιστώσετε ότι δεν έχει γραφτεί ποτέ τίποτα αρνητικό και οι προβολείς βγαίνουν πάντα νικητές της κατηγορίας τους. Τι στο καλό, πάντα κορυφαίοι και χωρίς ελαττώματα? Μα τότε οι άλλες εταιρίες γιατί υπάρχουν? θα έπρεπε να είχαν κλείσει.

Από την άλλη κάποιος δύσπιστος θα πει , μα καλά πως μπορώ να ξέρω ότι και το projectorjunkies.com είναι αντικειμενικό ως προς τις απόψεις του, επειδή δεν υπάρχουν διαφημίσεις εταιριών? Οχι…αυτό είναι που σας λέμε, πρέπει μόνοι σας να φιλτράρετε αυτά που διαβάζετε..εμείς απλώς σας δίνουμε το ερέθισμα ώστε να σκεφτείτε και να το κάνετε όσο το δυνατόν καλύτερα.

Αυτά και άλλα κάνουν την διαδικασία επιλογής δύσκολη υπόθεση και με πολλές παγίδες. Σε αυτό το άρθρο λοιπόν θα μιλήσουμε και θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε τι προσφέρει η κάθε τεχνολογία, πάντα από τη δική μας οπτική γωνία.

Αυτή την στιγμή στην αγορά κυριαρχούν τρεις ή για να είμαστε ακριβείς τέσσερις τεχνολογίες οι οποίες είναι οι εξής:

DLP, προβολείς που όλοι τους  χρησιμοποιούν το γνωστό DMD chip της texas instruments στην οπτική τους μηχανή.

Mερικές από τις γνωστές και προσιτές εταιρίες στην κατασκευή DLP προβολέων είναι οι BenQ και Optoma.

LCD , προβολείς που χρησιμοποιούν τα γνωστά LCD πάνελ της EPSON για την κατασκευή του οπτικού τους.

Οι πιο γνωστές εταιρίες που κάνουν χρήση των LCD πάνελ είναι η ίδια κατασκευάστρια EPSON και η Panasonic η οποία δανείζεται στην ουσία τα panel της EPSON.

SXRD, προβολείς που κάνουν χρήση των reflective LCD (SXRD) panel της Sony.

Εδώ η πιο γνωστή εταιρία που κάνει χρήση των SXRD είναι η ίδια κατασκευάστρια εταιρία SONY.

LCOS, προβολείς που κάνουν χρήση των reflective LCD (LCOS) πάνελ της JVC.

Επίσης η πιο γνωστή εταιρία που κάνει χρήση αυτών των πάνελ είναι η ίδια η JVC.

Aυτή τη στιγμή value for money είναι καθαρά οι μικροί και φθηνοί DLP.  Αγοράζεις με κάτω από το ψυχολογικό όριο των χιλίων ευρώ ένα καινούργιο 3D 1080p προβολέα, με φωτεινότητα που κάνει τη θέαση 3D παιχνιδάκι και μπορεί να γεμίσει οθόνες κάθε μεγέθους. Εικόνα? Θαυμάσια…με μια μόνο υποχώρηση. Το μαύρο…και το on/off contrast φυσικά.

Επίσης εκτός της χαμηλής τιμής, άλλο ένα προτέρημα είναι ότι τον αγοράζεις με κλειστά μάτια. Εκεί δηλαδή που αγοράζεις έναν LCD Epson π.χ και ανάβεις λαμπάδες να πετύχεις κομμάτι με καλή σύγκλιση, καλή ομοιομορφία, καλό focus και γενικά καλή ρύθμιση στα οπτικά του και φυσικά παρακαλάς να είναι όχι πολύ κουνημένος κατά την μεταφορά του από το εργοστάσιο στο σπίτι σου, στους DLP αγοράζεις τον πρώτο που θα βρεις και ξεμπερδεύεις, τόσο απλά.

Στα μεταχειρισμένα είναι ένας ακόμη λόγος να αγοράσεις DLP. Δεν καταλαβαίνουν τίποτα από ώρες λειτουργίας και η εικόνα τους θα είναι ίδια όπως την πρώτη μέρα που αγοράσθηκε (εξαιρείται ο καθαρισμός που όλοι οι προβολείς χρειάζονται κάθε τακτά διαστήματα). Στους  LCD/LCOS/SXRD από την πρώτη ώρα λειτουργίας ξεκινούν αλλοιώσεις στα διάφορα φίλτρα-πρίσματα-καθρέφτες-πάνελ που χρησιμοποιεί το οπτικό του. Ο προβολέας δεν επανέρχεται στην αρχική του εικόνα σχεδόν ποτέ. Μπορεί σε πολλά μοντέλα αυτές οι αλλοιώσεις να είναι ελάχιστες…αλλά είναι αλλοιώσεις…τέλος.

Οι σύγχρονοι προβολείς είναι πολύ κοντά πλέον σε εικόνα…και μάλιστα διαθέτουν πληθώρα ρυθμιστικών ώστε να μπορούν να καλιμπραριστούν και να αποδώσουν τα μέγιστα. Τα χρώματα ρυθμίζονται και έρχονται πολύ κοντά στην αναφορά. Οι φωτεινότητες έχουν πλέον μεγαλώσει και πλέον σε κανένα μοντέλο δεν θα σου λείψει. Το ansi contrast έχει σχεδόν πια ισοφαριστεί σε όλες τις τεχνολογίες (ακόμη ένα μικρό έως σημαντικό προβάδισμα το κρατάνε οι DLP) . Το όλο θέμα πλέον γίνεται για το native on/off contrast. Εκεί που υπέφεραν, υποφέρουν και θα συνεχίσουν (όπως όλα δείχνουν) να υποφέρουν οι βιντεοπροβολείς, το μαύρο. Tι εννοούμε native on/off?

Εννοούμε την ικανότητα του προβολέα να αποδώσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο νούμερο διαίρεσης ανάμεσα στο απόλυτο λευκό του και το απόλυτο μαύρο του, χωρίς την χρήση βοηθημάτων (βλέπε δυναμική ίριδα).

Εκεί πραγματικά “ξεβρακώνεται” ένας προβολέας. Με αυτό το νούμερο και μόνο μπορούμε να διακρίνουμε ποιος προβολέας έχει καλύτερο μαύρο και ποιος αποδίδει καλύτερα σε σκοτεινές σκηνές που είναι και η αχίλλειος πτέρνα των προβολέων (παίρνουμε ως δεδομένο στην εξίσωση ότι οι σημερινοί 3D προβολείς αποδίδουν πάνω κάτω την ίδια φωτεινότητα).

Μην ξεγελιέστε από τα νούμερα δυναμικού on/off contrast που ανακοινώνουν οι εταιρίες κάνοντας χρήση της δυναμικής ίριδας (όσοι τέλος πάντων διαθέτουν δυναμική ίριδα). Είναι νούμερα που δεν αντικατοπτρίζουν τις πραγματικές δυνατότητες του προβολέα και είναι νούμερα που δεν θα δείτε ποτέ στην πραγματική εικόνα μιας ταινίας πάρα μόνο σε πατερνάκια ρυθμίσεων.  Σίγουρα μια σκοτεινή σκηνή ίσως φανεί στα μάτια μας καλύτερη σε έναν προβολέα που κάνει χρήση δυναμικής ίριδας άλλα αυτό δεν θα οφείλεται στην αύξηση του on/off contrast άλλα στην ψευδαίσθηση που δημιουργεί το στιγμιαίο χαμήλωμα της φωτεινότητας που σε συνδυασμό με τις μειωμένες ανακλάσεις του χώρου και το μεταβλητό gamma μέσω αλγορίθμων του software του προβολέα μας, θα μας ξεγελάσουν ως προς το πραγματικό αποτέλεσμα.

Μα καλά θα πει κάποιος…αυτό δεν θέλουμε? Έστω ότι ότι η αυτόματη ίριδα μας εξαπατά, στην τελική καλύτερο μαύρο και on/off contrast δεν είναι αυτό που αντιλαμβανόμαστε? Αυτό δεν είναι και το ζητούμενο?

Η απάντηση μου θα είναι μόνο προς στους σινεφίλ….ε τότε και ο Νίο θα έπρεπε να επιλέξει να συνεχίσει να κοιμάται στο matrix και όχι να ξυπνήσει…μια χαρά δεν πέρναγε? Του έλειπε κάτι?

Η δυναμική ίριδα (ακόμη και στην τελειότερη της μορφή που είναι αυτή της Sony κατά την ταπεινή μου άποψη) είναι λάθος. Τα νούμερα που μας δίνει στις μετρήσεις είναι πλασματικά. Αν κάποιος θέλει να δει πραγματικά καλή και σωστή εικόνα θα το κάνει χωρίς την χρήση δυναμικής ίριδας…στηριζόμενος στις native δυνατότητες του προβολέα του. Αυτό είναι και το σωστό, τελεία και παύλα. Όπου ακούσετε ότι η δυναμική ίριδα προσφέρει “καλύτερη εικόνα”…τρέξτε να κρυφτείτε. Όπου ακούσετε μετρήσεις on/off contrast και μαύρου με ενεργοποιημένη την δυναμική ίριδα…απλά αγνοήστε τες.

Ας έρθουμε στις πραγματικές δυνατότητες των τεχνολογιών ως προς το μαύρο και το on/off contrast, όχι όπως τις παρουσιάζουν οι εταιρίες ή ο κάθε επαγγελματίας reviewer, άλλα όπως θα τις δει ο κάθε πικραμένος ή χαρούμενος θεατής και ιδιοκτήτης βιντεοπροβολέα.

Oι DLP αποτελούν τον Δαβίδ σε αυτό το χαρακτηριστικό και είναι και η μοναδική τους αδυναμία, που στην ουσία αποτελεί και τον μοναδικό ίσως λόγο γιατί όλοι μας δεν έχουμε Dlp προβολέα. Με φυσικό (native) on/off contrast περίπου από 1000:1 έως 3500:1 αποτελούν την χειρότερη δυνατή επιλογή για τους λάτρες του καλού μαύρου. Δυστυχώς η εξέλιξη τους στον τομέα αυτόν έχει σταματήσει κάπου το 2007. Οποιοδήποτε μοντέλο DLP δείτε από το 2007 και μετά, αποδίδει σχεδόν το ίδιο μαύρο και το ίδιο on/off contrast . Βέβαια για να είμαστε δίκαιοι, τα υψηλά νούμερα ansi contrast που αποδίδουν οι DLP προβολείς κάνουν την έλλειψη καλού μαύρου και on/off λιγότερο εμφανή από άλλες τεχνολογίες.

Οι LCD αποδίδουν native on/off contrast μεταξύ 3000:1 και 6000:1. Νούμερο φυσικά μεγαλύτερο από τους DLP, άλλα όχι σε βαθμό εντυπωσιασμού (αν και το διπλάσια καλύτερο on/off…βγάζει μάτια που λέμε..). Για τα νούμερα δυναμικού on/off contrast που ανακοινώνουν οι εταιρίες ούτε λόγος φυσικά….marketing…και παραπλάνηση….τόσο απλά..

Οι SXRD αποδίδουν native on/off contrast μεταξύ 6000:1 και 15000:1. Μια σκάλα πάνω δηλαδή από τους ανταγωνιστές τους. Βαθύτερο μαύρο και πολύ καλύτερες σκοτεινές σκηνές. Μεγάλο επίσης πλεονέκτημα είναι και η κατά πολύ καλύτερη ομοιομορφία χρώματος σε σχέση με τους LCD . Με τους DLP δεν υπάρχει σύγκριση, διότι για τους DLP η λέξη χρωματική ανομοιομορφία είναι σχεδόν άγνωστη λέξη…και λέμε σχεδόν, διότι μπορεί λόγο λάμπας κάποιος, κάποτε, κάπου, να παρουσιάσει μια ανομοιομορφία σε ελαφριά πάντα μορφή…

Οι LCOS…

Το μαύρο τους ικανοποιεί και τον πλέον δύσπιστο..

Eδώ τα πράγματα σοβαρεύουν επικίνδυνα. Η συγκεκριμένη τεχνολογία είναι μακράν η νικήτρια αυτής της άτυπης κόντρας. Oι JVC θεωρούνται βασιλιάδες του μαύρου και του on/off και όχι άδικα. Noύμερα? Aπό 15000:1 έως 40000:1 , να το αφήσω?Είπε κανείς τίποτα? Σε επίπεδο μαύρου και on/off contrast “πατάνε” οτιδήποτε κινείται στην αγορά.

Πρέπει να το δεις με τα μάτια σου για να πιστέψεις τι σημαίνει 20000, 25000:1 on/off. Πέφτει μαύρο καρέ ανάμεσα σε σκηνές ταινίας και χάνεις τη μπάλα. Το χέρι σου που ανέβαζε το ποπ κορν για να συναντήσει το στόμα σου, σταματάει ασυναίσθητα διότι για μερικά χιλιοστά του δευτερολέπτου στον χώρο επικρατεί η απόλυτη συσκότιση, δεν βλέπεις. Σκοτεινά πλάνα? Μαγικά…δεν χορταίνεις να τα βλέπεις. Αυτοί οι προβολείς κάνουν τον οποιοδήποτε χώρο να μοιάζει με αποκλειστικό cinema χώρο που ακόμη και οι μπετούγιες είναι βαμμένες μαύρες, τόσο απλά.

Προσοχή όμως. Μπορεί στην αχίλλειο πτέρνα (το μαύρο δηλαδή) να έχουμε ξεκάθαρο νικητή, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτός ο νικητής υπερτερεί παντού. Ποτέ και πουθενά καμία τεχνολογία δεν τα βάζει με την ευκρίνεια και τα φωτεινά κοντραστάτα πλάνα ενός DLP. Αυτό να το έχετε πάντα στο μυαλό σας. Απλά πλέον οι “καταραμένοι” LCOS είναι αρκετά κοντά και σε αυτόν τον τομέα.

Συνοψίζοντας …

Αγοράζουμε DLP διότι είναι πλέον πολύ φθηνοί, αποδίδουν εξαιρετική εικόνα (πλην μαύρου και on/off contrast) και έχουν τεράστια αντοχή. Επίσης σε όλους τους άλλους τομείς της εικόνας αποδίδουν εξαιρετικά. Έχουν και το καλύτερο 3D.

Αγοράζουμε LCD προβολέα διότι είμαστε λάτρεις του καλού μαύρου, κάνουμε υποχωρήσεις σε όλους τους άλλους τομείς και δεν έχουμε αρκετά χρήματα ώστε να αγοράσουμε SXRD ή LCOS.

Aγοράζουμε SXRD διότι είμαστε λάτρεις του πολύ καλού μαύρου και “γουστάρουμε” την Sony (ποιότητα κατασκευής, πολύ καλή ίριδα, γκατζετάκια όπως το καλό frame interpolation κ.τ.λ )

Αγοράζουμε LCOS διότι θα δούμε native μαύρο και on/off contrast που ούτε το φανταζόμασταν, κάνοντας μια “μικρή” υποχώρηση σε ευκρίνεια και φωτεινά πλάνα (σε σχέση με τους DLP πάντα) και το σημαντικότερο, διαθέτουμε τα απαιτούμενα χρήματα.

Φυσικά έξυπνη αγορά παραμένει και η “ψαγμένη” αγορά ενός καλού μεταχειρισμένου προβολέα.

Βέβαια υπάρχει και η κατηγορία DLP LED ας πούμε ή τρίτσιποι DLP και διάφορα high end μοντέλα που ξεφεύγουν σε χρήματα και που δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα παραπάνω σε θέματα εικόνας από τους παραπάνω προβολείς που έχουμε αναφέρει, γι’ αυτό και δεν αναφερόμαστε σε αυτούς. Υπάρχουν μόνο για να καλύπτουν την καταναλωτική μανία και τις τάσεις επίδειξης πλούτου των εύπορων αγοραστών, διότι από εικόνα δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα το ιδιαίτερο.

Αν ρωτούσατε εμένα ποιος θα ήταν ο ιδανικός προβολέας που θα αγόραζα ανεξαρτήτως χρημάτων θα απαντούσα…

Ένας μονότσιπος SXRD με οπτικό από JVC και πηγή φωτός laser led.

Δυστυχώς κάτι τέτοιο δεν έχει κατασκευαστεί ακόμη…και φυσικά μπορεί να μην κατασκευαστεί ποτέ.

Yπάρχει όμως εταιρία που έχει κατασκευάσει ότι πιο κοντινό στα γούστα μου…έτσι πληροφοριακά (χωρίς να  θέλω να κάνω άμεση ή έμμεση διαφήμιση)…χωρίς να είναι μονότσιπος και με συμβατική λάμπα για φως, και αυτή είναι η Mitsubishi, η οποία δυστυχώς σταματάει την παραγωγή προβολέων όπως η ίδια δήλωσε..και το μοντέλο είναι ο HC5 που χρησιμοποιεί οπτικό JVC με πάνελ SXRD.

Kαλές προβολές φίλοι μου!

Νίκος Τσώλας