Κέρδος – Χρώματα – Ανακλαστικές ιδιότητες part I

Είναι αλήθεια ότι υπάρχει γενικά μεγάλη σύγχυση σχετικά με τις παραπάνω έννοιες, ειδικά στην βιντεοπροβολή. Με αυτό το άρθρο, θα προσπαθήσουμε να αποκωδικοποιήσουμε εν τάχει τις έννοιες, με την επισήμανση εξαρχής ότι δεν είμαστε, φυσικοί, χημικοί, μηχανολόγοι, δομικοί ή ειδικοί επιστήμονες χρωματομετρίας.

Κέρδος (gain): Είναι ο συντελεστής ικανότητας ανάκλασης του φωτός που διαθέτει κάθε υλικό στη φύση. Κάθε υλικό έχει συγκεκριμένο κέρδος. Από μια πέτρα μέχρι τον κορμό ενός δέντρου. Το κέρδος των υλικών εξαρτάται από τους εξής παράγοντες:

Α) Σύνθεση και ιδιότητες υλικών

Β) Πόσο συμπαγή είναι αυτά κατά τη σύνθεσή τους

Γ) Το χρώμα τους

Βάσει αυτών υπολογίζεται το κέρδος των υλικών και αυτομάτως η απορροφητικότητά τους (Κέρδος και Απορροφητικότητα είναι οι δύο αντίθετες όψεις του ίδιου νομίσματος). Δεν θα μπούμε σε εξειδικευμένες περιπτώσεις π.χ. συστολών-διαστολών λόγω θερμοκρασίας που μπορούν να μεταβάλλουν το κέρδος ή γωνίας ανάκλασης, διότι, όπως είπαμε εξαρχής, ο σκοπός του άρθρου είναι άλλος καθώς και ότι δεν διαθέτουμε τόσο εξειδικευμένες γνώσεις, ώστε να αναλύσουμε εις βάθος όλους τους πιθανούς παράγοντες.

Ας πάμε στην βιντεοπροβολή και τις οθόνες.

Συχνά-πυκνά ακούμε τον όρο gain για τις οθόνες. Η τάδε έχει κέρδος 1, 1.3, 2, 0.8 κ.λ.π. Κρατάμε στο μυαλό μας τον γενικό ορισμό που δόθηκε αρχικά και πάμε ένα βήμα παρακάτω:

Τι θα πει gain 1?

Gain (κέρδος) είναι η αναλογία ποσοστού φωτός το οποίο ανακλάται από την οθόνη μας σε σχέση με δύο λευκά αναφοράς όπως είναι το σουλφίδιο του βαρίου (θειούχο βάριο) ή το ανθρακικό μαγνήσιο (κιμωλία). Τα δύο αυτά υλικά θεωρούνται ως η αναφορά ανάκλασης του λευκού Λαμπερτιανού φωτός υπό την έννοια ότι το ανακλώμενο φως διαχέεται ομοιόμορφα και με την ίδια ένταση προς όλες τις κατευθύνσεις. Μια οθόνη, λοιπόν, με gain 1 σημαίνει ότι ανακλά το ίδιο ποσοστό φωτός με μια επιφάνεια από κιμωλία.

Gain 1, λοιπόν, σημαίνει 2 πράγματα:

Α) Ανάκλαση ποσοστού φωτός ίση με αυτή της κιμωλίας,

Β) Διάχυση φωτός με διανομή ισομερώς προς όλες τις κατευθύνσεις.

Είναι ευνόητο, λοιπόν, ότι όποια οθόνη δεν πληρεί ταυτοχρόνως και τις 2 αυτές προϋποθέσεις, δεν έχει κέρδος 1. Να ξεκαθαρίσουμε σε αυτό το σημείο, πως οι μετρήσεις μας γίνονται λαμβάνοντας ως σημείο αναφοράς το κέντρο της οθόνης μας. Πρακτικά, λοιπόν, τι συμβαίνει…

Παίρνουμε ένα κομμάτι κιμωλία και ρίχνουμε επάνω της λευκό φως. Μετράμε σημειακά από το κέντρο και λαμβάνουμε μια τιμή (π.χ. 10 FL). Μετακινούμαστε σε διάφορες γωνίες (10^ο – 20^ο – 30^ο κ.λ.π.) και ξαναπαίρνουμε τιμές. Οι τιμές μας θα είναι πάλι 10 FL.

Αν η οθόνη μας δεν έχει την ίδια συμπεριφορά, δεν έχει κέρδος 1, αλλά, είτε περισσότερο είτε λιγότερο. Προς το παρόν κρατάμε αυτό:

Όσο μεγαλώνει το κέρδος, τόσο η γωνία θέασης μικραίνει σε σχέση με τη φωτεινότητα που λάβαμε στον κατακόρυφο άξονα. Έτσι, μια οθόνη με κέρδος 1.3 (η οποία δίνει 30% παραπάνω φως στον κατακόρυφο άξονα από την κιμωλία μας, π.χ. 13 FL) θα μας δώσει λιγότερο φως υπό γωνία 10^ο – 20^ο κ.ο.κ., δημιουργώντας το λεγόμενο hot spotting (ανισομερής κατανομή φωτός υπό γωνία) με αποτέλεσμα η φωτεινότητα να μεταβάλλεται.

Ερώτηση:

Και τι με νοιάζει εμένα? Εγώ κάθομαι στην τέλεια θέση, ακριβώς, απέναντι από την οθόνη και στο κέντρο της…άρα, δεν έχω hot spot και μπορώ να πάω σε οθόνες με μεγαλύτερο κέρδος. Σωστά?

Λάθος!!

Διότι το κάδρο μας δεν είναι σημειακό, αλλά, έχει συγκεκριμένες διαστάσεις. Επομένως, όσο πιο μεγάλο, τόσο μεγαλώνει και η γωνία θέασης με αποτέλεσμα το hot spot να γίνεται όλο και πιο εμφανές. Σκεφτείτε….οι σκηνές δεν διαδραματίζονται μόνο στο κέντρο της σκηνής, αλλά, σε ολόκληρη την επιφάνειά της, τις οποίες υποχρεωτικά βλέπουμε υπό γωνία. Το κέντρο σας θα είναι πιο φωτεινό και γύρω-γύρω η φωτεινότητα θα έχει πέσει αρκετά. Τόσο πολύ που θα θυμίζει κάτι τέτοιο:

Το παράδειγμα είναι ενδεικτικό για να περιγράψει το φαινόμενο του hot-spotting. Δεν υπάρχουν αξιώματα εδώ, π.χ.

Θα φαίνεται έτσι και σε 80άρα οθόνη ή θα το βλέπω έτσι μόνο στις 120 ίντσες?

No comment…προς το παρόν κρατάμε ότι όσο μεγαλώνει το gain και το κάδρο μας, τόσο πιο εμφανές θα γίνεται το φαινόμενο και σε μεγαλύτερη ένταση.

Το πως εμπλέκονται τα χρώματα, τα υλικά και η σύνθεσή τους, θα το αναλύσουμε σε επόμενο άρθρο μας.

Υγιαίνετε!!

Να ευχαριστήσουμε θερμά τον wbassett για την παροχή των εξαιρετικών και εξόχως ενδιαφερόντων πληροφοριών!! Μπορείτε να διαβάσετε στα αγγλικά το άρθρο του από αυτόν τον σύνδεσμο:

http://www.hometheatershack.com/forums/general-screen-discussion/5977-gain-other-confusing-topics.html